Homeopatia
Homeopatia to metoda medycyny naturalnej, polegająca na stosowaniu terapii prowadzonej według specjalnie przygotowywanych receptur opierających się na bardzo małych dawkach. Choremu podaje się bardzo małe dawki określonych substancji, które u zdrowego człowieka mogłyby wywołać objawy podobne do objawów występujących u chorego. Używane w homeopatii leki uznawane są za bezpieczne, nieinwazyjne i proste w zastosowaniu. Nie należy utożsamiać homeopatii z ziołolecznictwem czy gemmoterapią, gdyż są to odrębne dziedziny związane z medycyną naturalną, charakteryzujące się odmiennymi zasadami. Homeopatia to metoda mająco zarówno wielu zwolenników, jak i przeciwników. Kiedy tradycyjne metody leczenia zawodzą, ludzie często decydują się na kurację lekami homeopatycznymi, Przekonanie o tym, że składniki pochodzenia naturalnego są mniej szkodliwe dla zdrowia, sprawia, że leki homeopatyczne wciąż cieszą się niesłabnącą popularnością i mają na rynku farmaceutyczną silną pozycję.
Leki homeopatyczne przygotowuje się z wykorzystaniem naturalnych składników, pochodzenia:
- roślinnego;
- zwierzęcego,
- mineralnego.
Wielu zwolenników homeopatii podkreśla, że homeopatia nie stanowi alternatywy dla medycyny klasycznej, ale jest jej ważnym uzupełnieniem. Leki homeopatyczne mogą stanowić samodzielną terapię albo stanowić efektywne uzupełnienie terapii wielu chorób.
Homeopatia (homoion – podobny, pathos – cierpienie) – stanowi metodę medycyny niekonwencjonalnej, która polega na podaniu choremu substancji w bardzo małych dawkach, która u zdrowego człowieka mogłaby wywołać objawy zbliżone do występujących u chorego. (S. Janicki, J. Krysiński, D. Patryka, Leki homeopatyczne: Postacie i zasady sporządzania, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2000). |
Leki homeopatyczne zostały oficjalnie dopuszczone do obrotu — fakt ten reguluje dyrektywa z 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy oraz Dyrektywa 2004/27/WE. W Polsce preparaty homeopatyczne muszą posiadać Świadectwo Dopuszczenia do Obrotu wydawane przez Instytut Leków. |
Główne zasady homeopatii klasycznej:
- zasada podobieństwa (similia similibus curantur), w myśl której należy podobne leczyć podobnym. Według tej reguły substancja aktywna, która przy dużych stężeniach wywołuje objawy chorobowe, w bardzo małych, tzw. homeopatycznych dawkach będzie identyczne objawy leczyć. Poprzez wywołanie za pomocą działania substancji, tymczasowego stanu sztucznej choroby, o podobnych objawach, następuje stymulacja układu odpornościowego przez co zostaje on pobudzony do walki z chorobą podstawową.
- zasada dynamizowania – reguła według której następuje rozcieńczanie substancji aktywnej w wodzie i wstrząsanie roztworu. Według zasady tej na jedną część substancji przypada 99 części wody. W wyniku tego powstaje rozcieńczenie, tzw. potencja lub potęgą homeopatyczną (1C);
- stosowanie minimalnej dawki substancji leczniczej stymulują organizm do uruchomienia własnych mechanizmów obronnych. Stosowanie nieskończenie małych dawek musi być zgodne ze sposobem reakcji organizmu. Zbyt wysokie dawki substancji mogą zaszkodzić i nasilać objawy choroby.
- wraz z procesem zdrowienia, choroby stają się bardziej powierzchowne, nie zagrażają życiu i wraca energia życiowa. Twórca homeopatii, niemiecki lekarz Hahnemann twierdził, że leki nie są wystarczającym środkiem do odzyskania zdrowia. Na uzdrowienie organizmu ma za to wpływ energia duchowa, która może przyczyniać się do utrzymania organizmu w jak najlepszym stanie.
- zasada indywidualizmu – jest to reguła według, której dostrzega się odmienność każdego człowieka, np. w sposobie zachowania, różnorodności odczuć itd. Przekładając to na język homeopatii, według reguły indywidualizmu przy tych samych objawach chorobowych nie zawsze ma zastosowanie ten sam lek. Należy pamiętać, że przy tych samych objawach chorobowych, ludzie mogą zupełnie inaczej znosić chorobę. Na przykład jedna osoba cierpi na ból brzucha przy chorobie, inna przeciwnie, nie towarzyszą jej tego typu dolegliwości. Ktoś może być pobudzony, a inna osoba przy tej samej chorobie może być bardzo zmęczona, ospała.
Najczęstsze zastosowanie homeopatii:
- infekcje dróg oddechowych;
- bóle menstruacyjne, napięcie przedmiesiączkowe;
- dolegliwości ze strony układu pokarmowego;
- przy obrzękach, siniakach, krwiakach, stłuczeniach;
- egzemy, wysypki;
- alergie;
- zapalenie spojówek;
- bóle głowy, migreny;
- ząbkowanie u dzieci, kolka niemowlęca;
- stany zapalne układu moczowego;
- opryszczka;
- afty;
- napięcie nerwowe, stres, przemęczenie;
- brak apetytu;
- trądzik;
- uczucie ciężkości nóg;
- zaparcia, biegunki;
- hemoroidy;
- nudności, wymioty, choroba lokomocyjna, mdłości w czasie ciąży;
- menopauza.
Kiedy nie stosuje się homeopatii:
- w stanach zagrożenia życia;
- w przypadkach wymagających interwencji chirurgicznej;
- w leczeniu chorób nowotworowych wymagających specjalistycznego leczenia (niektóre leki homeopatyczne mogą być stosowane wspomagająco, np. przy łagodzeniu skutków ubocznych radioterapii czy chemioterapii;
- ostre, poważne stany chorobowe;
- depresja; choroby psychiczne.
W jaki sposób stosować leki homeopatyczne?
- Zaleca się stosowanie homeopatii w początkowym etapie choroby, przy braku nasilonych objawów. Dzięki temu proces leczenia będzie znacznie szybszy.
- Powinno się na czas leczenia odstawić papierosy, zrezygnować z picia kawy i alkoholu, zaleca się także umiar przy stosowaniu mentolu (np. w postaci gum do żucia, mocnych past do zębów).
- W przypadku stosowania tabletek lub granulek, należy pamiętać o podaniu ich bezpośrednio do jamy ustnej (zaleca się podawać pod język), bez rozgryzania i ssania ich. Kropelki zaś podaje się od razu na język. Można je także zażywać stosując plastikową łyżeczkę z wodą. Nie zaleca się łączyć leków homeopatycznych z jedzeniem. Wskazane jest odczekanie z podaniem leku minimum pół godziny przed jedzeniem lub podanie ich dwie godziny po skończonym posiłku. Leki zażywamy według zalecanych dawek, nie należy przekraczać wskazanych w ulotce dawek.
- Zawierają alkohol, przy wyższych dawkach mogą wchodzić w interakcje z lekami, np. nasennymi, przeciwdepresyjnych Należy zachować odpowiednie przerwy czasowe między stosowaniem leków homeopatycznych i innych, silnych leków.
Wytwarzanie i rodzaje leków homeopatycznych
Leki homeopatyczne wytwarza się z surowców homeopatycznych według zasad i farmakopei homeopatycznej (spis wymagań jakościowych, metodologii badań produktów leczniczych, cech fizycznych opakowań, dozwolonych surowców farmaceutycznych).
Preparaty homeopatyczne występują pod postacią:
- maści, kremów, żeli
- wcierek
- tabletek
- granulek
- globulek
- czopków
- mieszanek
- kropli (np. do oczu)
- nalewek
- płynów do wstrzykiwania
- olejków.
Za twórcę homeopatii uznaje się niemieckiego lekarza Christiana Friedricha Samuela Hahnemanna (1755-1843). Hahnemann krytycznie oceniał współczesną sobie medycynę, zwłaszcza inwazyjne metody leczenia i stawiania diagnozy. Uważał iż, że medycyna konwencjonalna nie opiera się na leczeniu chorób, a zamiast tego koncentruje się tylko na likwidowaniu objawów choroby. Hahnemann przeprowadził eksperyment na sobie przyjmując korę chinową, w wyniku czego doznał objawów gorączki malarycznej. Po odstawieniu substancji objawy choroby znikały. To odkrycie było dla lekarza przełomowe i otworzyły przed nim etap intensywnych prac badawczych. Wreszcie w 1810 r. niemiecki lekarz opublikował „Organon der Heilkunst”, dzieło zawierające podstawy i założenia homeopatii. Książka ta stanowi do dziś ważne źródło dla homeopatów na całym świecie |
Najpopularniejsze surowce wykorzystywane w homeopatii
- Aloes – ważny surowiec wykorzystywany w wielu preparatach farmaceutycznych i kosmetycznych, szeroko stosowany również w medycynie ludowej. Znany jako zbawienny środek dla wielu problemów skórnych. Zawiera szereg drogocennych składników (witaminy – przeciwutleniacze, enzymy, minerały, aminokwasy. Aloes wspomaga proces regeneracji skóry, nawilża, przynosi ulgę, polecany przy gojeniu ran po oparzeniu drugiego stopnia . Wyciągi z kwiatów aloesu i liści mają działanie przeciwutleniające. Wyciąg ze skórki liści ma silne właściwości przeciwgrzybicze. Sok z aloesu stosowany zewnętrznie wspomaga leczenie schorzeń układu pokarmowego, wzmaga produkcję żółci, wykorzystuje się go wspomagająco przy problemach z wątrobą.
- Arnika górska – w jej skład wchodzi wiele drogocennych substancji (flawonoidy, laktony seskwiterpenowe, np. helenalina, fitosterole, karotenoidy, kwasy organiczne). Arnika może być stosowana zewnętrznie i wewnętrznie.
Wykazuje działanie antyseptyczne, antybakteryjne, przeciwzapalne, pomaga zmniejszać obrzęk i bolesność, wykorzystywana przy ukąszeniach owadów, krwiakach, stłuczeniach i owrzodzeniach. Stosuje się ją miejscowo w postaci okładów, nacierań i maści. Natomiast stosowana wewnętrznie wykazuje pozytywny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, wzmacnia ściany naczyń włosowatych, pobudza organizm do wytwarzania soków żołądkowych, żółci. Ma także zastosowanie moczopędne, działa rozkurczowo na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego.
- Nagietek lekarski – zioło o szerokim zastosowaniu, stosowane zarówno wewnętrznie jak i zewnętrznie. Posiada właściwości antyseptyczne, przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, łagodzące. Stosowany w kosmetyce, farmaceutyce, popularne zioło w medycynie naturalnej. Doskonały środek na oparzenia, podrażnienia, stany zapalne skóry. Sprawdza się także przy stłuczeniach, siniakach i obrzękach. Wewnętrznie sprawdza się przy dolegliwościach układu pokarmowego, ma działanie rozkurczowe, moczopędne. Pomocny przy podrażnieniu i pieczeniu oczu. W kosmetyce stosowany do pielęgnacji cery dojrzałej, pomaga opóźniać procesy starzenia z uwagi na obecność składników niwelujących wolne rodniki.
- Mleczko pszczele – jest to produkt pszczeli, stanowi pożywienie dla pszczół. Królowa pszczół, odżywiająca się wyłącznie mleczkiem pszczelim, żyje kilka razy dłużej niż pozostałe pszczoły. Mleczko pszczele charakteryzuje się niezwykle bogatym składem (białka, cukry, lipidy, enzymy, kwasy organiczne, hormony, sole mineralne, witaminy), ma postać gęstej papki. Mleczko pszczele zawiera znacznie więcej witamin niż miód i pyłek kwiatowy. Wpływa pozytywnie na stan zdrowia, niweluje uczucie zmęczenia, podnosi odporność na infekcje, działa wzmacniająco. Wykazuje właściwości bakteriobójcze. Przyspiesza gojenie ran, działa regenerująco i kojąco. Skutecznie wspiera układ immunologiczny, pomocny przy infekcjach, pozwala złagodzić objawy towarzyszące przeziębieniu.
- Pierzga pszczela – jest inaczej nazywana chlebkiem pszczelim. Pierzga pszczela powstaje z połączenia pyłku kwiatowego i wydzieliny z organizmu pszczół. W trakcie transportu pyłku, miesza się on z wydzieliną pszczół czyli mleczkiem, następuje proces fermentacji mlekowej, w ten powstaje pierzga. Jest ona bogatym źródłem białka i lipidów, ponadto zawiera enzymy, wiele różnych witamin i minerałów, kwas mlekowy. Wykazuje świetne działanie na układ odpornościowy, wzmacnia organizm i jest pomocna w przypadku zwalczania infekcji. Substancję tę w homeopatii poleca się w czasie wzmożonego okresu zachorowań, a także przy rekonwalescencji po przebytych chorobach. Wykazuje właściwości antybakteryjne. Polecana także w sytuacjach zwiększonego stresu, napięcia, przemęczenia. Pozwala złagodzić nieprzyjemne objawy.
- Propolis – znany też pod nazwą kit pszczeli, stanowi mieszankę żywic (drzewnych i kwiatowych) z wydzielinami gruczołów pszczelich. Produkowany przez pszczoły głównie w celu zabezpieczenia ula przed intruzami czy drobnoustrojami chorobotwórczymi. Bogaty w substancje aktywne (flawonoidy, polifenole, żywice roślinne, ponadto witaminy, biopierwiastki, woski, olejki eteryczne), propolis posiada liczne właściwości prozdrowotne. Wykazuje działanie bakteriobójcze, przeciwwirusowe, przeciwgrzybiczne. Ma właściwości przeciwzapalne i regeneracyjne. Zawartość flawonoidów pomaga zwalczać wolne rodniki. Wykazując działanie antyoksydacyjne, pozwala opóźniać proces starzenia. Działa też pozytywnie na układ krążenia i pomaga obniżać ciśnienie krwi. Stosowany także w przypadku oparzeń, owrzodzeń i do szybszego gojenia ran. Kolor kitu pszczelego wyznacza skład chemiczny, który zależy głównie od roślinności, występującej na danym obszarze, wpływ ma także gatunek pszczół, wytwarzających propolis.
- Wosk pszczeli – stanowi wydzielinę gruczołów woskowych pszczół. Jest to produkt uboczny, powstający podczas wytwarzania miodu przez pszczoły, charakteryzujący się licznymi właściwościami prozdrowotnymi. Wosk pszczeli to mieszanina kwasów organicznych, np. kwas palmitynowy, melisowy, cetylowy, a także alkoholi, hydroksykwasów, estrów, cukrów. na skład wosku wpływają uwarunkowania genetyczne rodziny pszczelej i czynniki środowiskowe. Wykazuje pozytywne działanie w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych, a także przy chorobach skóry. Stosowany szeroko jako składnik kosmetyków i dodatek do kremów, maści leczniczych, a także past i plastrów. W kosmetyce prócz właściwości regenerujących, wosk pszczeli wykazuje także dobre działanie emulgujące. Wosk używany do produkcji kremów, powoduje, iż mają lepszą przyczepność, są one bardziej zwarte i twarde. Wosk pszczeli wykazuje działanie regenerujące, antybakteryjne, pomaga przy oparzeniach, czyrakach, drobnych ranach czy owrzodzeniach.
- Jad węża – z biologicznego punktu widzenia jadem węża określa się zmodyfikowany rodzaj śliny, bogatej w białka i peptydy, ale i zawierającej toksyny. To odzwierzęcy składnik leków homeopatycznych, ale stosowany też w medycynie klasycznej. Toksyny zawarte w jadzie węża potrafią wpływać na ludzki organizm w różny sposób (w zależności od rodzaju toksyn). Wpływają na układ sercowo-naczyniowy, mogą wywołać wstrząsy kardiogenne, krwotoki, zaburzyć proces krzepnięcia krwi czy sparaliżować czynności oddechowe poprzez porażenie mięśnie gładkie. W określonej ilości i określonego rodzaju toksyny jadu węża uśmiercają człowieka, jednak bardzo mocno rozcieńczone i podane we właściwy sposób, pomagają leczyć różne choroby. Wiele białek i peptydów zawartych w jadzie węża wykazuje działanie farmakologiczne. Przykładem wykorzystania tego składnika w medycynie stanowią leki stosowane u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym. Coraz częściej mówi się także o wykorzystaniu jadu węża do profilaktyki i leczenia chorób neurodegeneracyjnych. Jad z węża wykazuje także wysokie właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwpasożytnicze. Wykorzystywany jest w preparatach przeciwbólowych i przeciwzapalnych.
- Sól morska – ważny składnik wykorzystywany w medycynie niekonwencjonalnej. który pozyskuje się poprzez odparowywanie wody morskiej, dzięki czemu znajduje się w niej bogatsza ilość składników mineralnych. To jaki sól morska będzie miała skład, zależy przede wszystkim od źródła wody, z których jest pozyskiwana sól. Na popularności zyskała halo terapia, w której między innymi sól morska wykorzystywana jest w uzdrowiskach do leczenia niektórych schorzeń. Często stosowanym zabiegiem z użyciem soli morskiej jest kąpiel. “Słone kąpiele” pomagają przy schorzeniach takich jak trądzik, łuszczyca, egzema. Zabieg dezynfekuję, zmiękcza skórę, przyspiesza regenerację. Sól morską można znaleźć także w wielu naturalnych kosmetykach, np. w peelingach do ciała. Roztwory soli morskiej nawilżają błonę śluzową, pomagają przy oczyszczaniu górnych dróg w przypadku infekcji, kiedy dochodzi do obrzęku błony śluzowej.
- Glinki – materiały ilaste wydobywane z wnętrza ziemi. Charakteryzują się właściwościami kosmetycznymi i leczniczymi. Skład glinek ma różnorodny charakter. i zależy on od miejsca, a także głębokości wydobycia.
- Srebro – jest to biały metal szlachetny, nierozpuszczalny w wodzie. Składnik ten jest niezwykle przydatny do wspomagania procesu gojenia ran, oparzeń, znacząco przyspiesza regenerację naskórka. Znane przede wszystkim z właściwości bakteriobójczych, antywirusowych i przeciwzapalnych. Srebro działa skutecznie także na pleśń i grzyby. Popularne na rynku jest tzw. srebro koloidalne (powstaje przez zawieszenie niewielkich cząsteczek srebra w płynie), przeznaczone do stosowania zewnętrznego, wykazujące właściwości antybakteryjne. Srebro stosowane jest do leczenia trądziku, łuszczycy, egzemy. Polecane także do leczenia zapalenia spojówek.